جوغن مربع یا نشانه چهارگوش، نوعی حکاکی روی سنگ است که به شکل مربعی عمیق ایجاد شده و معمولاً با ابزارهای سنگتراشی باستانی ساخته شده است. این نشانهها اغلب در کنار یا بالای قبرها، ورودی اتاقکها یا تونلهای زیرزمینی ظاهر میشوند.
ویژگیهای اصلی جوغن مربع:
چهار ضلع کاملاً مشخص با زوایای 90 درجه
عمق یکنواخت در تمام بخشها
غالباً همراه با نشانههای فرعی دیگر (مثل صلیب، جوغنهای دایرهای یا علامت پیکان)
منشا تاریخی جوغنهای مربع
بر اساس منابع معتبر باستانشناسی، جوغنهای مربع در تمدنهایی همچون ماد، هخامنشی و اشکانی کاربرد داشتهاند. پژوهشگرانی مانند پروفسور اریک اشمیت در کاوشهای تپه حسنلو و بیستون، نمونههایی از این جوغنها را ثبت کردهاند.
تفسیر جوغن مربع در دفینهیابی
رمزگشایی جوغن مربع به عوامل متعددی بستگی دارد:
ابعاد جوغن:
اگر اضلاع مربع کمتر از 10 سانتیمتر باشد، ممکن است فقط نشانه باشد.
اگر بیش از 15 سانتیمتر باشد، احتمال وجود فضای خالی یا دفینه بالا میرود.
جهتگیری جوغن:
ضلع باز یا شکستگی در یک سمت مربع میتواند جهت دفینه را نشان دهد.
محل قرارگیری:
اگر جوغن مربع روی سنگ ثابت باشد، معمولاً نشانه ورودی اتاقک است.
اگر روی تختهسنگ متحرک باشد، ممکن است نشاندهنده درب پلمپشده باشد.
تفاوت جوغن مربع با جوغن دایرهای
جوغن دایرهای بیشتر نماد دفینه شخصی یا دفینههای کوچک خانوادگی است، در حالی که جوغن مربع معمولاً نشاندهنده فضاهای بزرگتری مانند خزانه یا مقبرههای سلطنتی است. جوغن مربع بهخاطر زوایای هندسیاش، دقت بالاتری در ساخت داشته و نشانهای دقیقتر برای مسیریابی محسوب میشود.
نکات کلیدی در رمزگشایی جوغن مربع
همیشه به ترکیب نشانهها دقت کنید؛ یک جوغن مربع تنها ممکن است نشانهای بیهدف باشد اما وقتی کنار آن علامت صلیب یا جوغن دایرهای باشد، معنادار میشود.
فاصله بین نشانهها را با متر اندازه بگیرید و به نقشهبرداری دقیق محل اقدام کنید.
از ابزارهایی مانند فلزیاب حرفهای یا اسکنرهای زمین استفاده کنید تا بدون حفاری بیمورد، منطقه را بررسی کنید.
